Amazon’un Yapay Zekalı Robotu Sparrow

Amazon’un Yapay Zeka Robotu Sparrow
Boston’un 50 dakika mesafede batı kısmında, fabrikalarla dolu yol boyunca sıkışmış parlak ışıklı bir depoda, sapsarı kaplamaya sahip, zürafa boynuna benzeyen mekanik bir kol geçenlerde çalışmaya başladı. Kol önce gerindi ve kahverengi renkli kutulardan birinden plastik bir kavanoz aldı. Devamında cihaz ayağa kalktı, yüksek bir robotik vınlamayla beraber kendi etrafında döndü ve aldığı kavanozu son derece nazik bir şekilde birkaç metre ötede bulunan gri bir çöp kutusuna attı. Robotik kol daha sonra bu işlemi tekrar yaptı. Bu sefer farklı türde DVD’lerin olduğu kutuya gitti ve içlerinden seçtiği bir DVD’yi özenle alarak tekrar çöp kutusuna bıraktı. Robotun eylemleri tıpkı işçilerin dünyanın her bir yanında bulunan depolarda milyonlarca ürünü tarayıp paketlemesine benziyordu. Ve Amazon yeni yapay zeka programıyla üretilmiş robotunu tanıttı: Sparrow
Yapay Zeka Robot Sparrow Tanıtıldı
Dünya gündemi büyük firmaların işten çıkartma haberleriyle çalkalanırken Amazon bu haberleri pekiştirecek bir hamlede daha bulundu: Yapay zeka robotu Sparrow. Amazon’un yapay zeka robotu Sparrow öyle görünüyor ki onlarca işçinin yapacağı işi tek başına yapabilecek kapasitede. Bu da acaba kargo ve paketlemede yeni bir çağ mı başladı sorusunu akıllara getiriyor. Özellikle maliyet düşürme gayreti içerisinde olduğunu bildiğimiz Amazon, yaptığı bu atılımla depolarını otomatikleştirmek istiyor. İşçilerin çalışma mantığı ile kodlanan Sparrow, eylemlerini göz ve elleri ile değil yapay zeka kodu ve vantuzlarıyla yürütüyor. Amazon’un son güncel gelişimi Sparrow ile başlayan bu süreçte dünya devi firma en zorlu ve hassas görevlerde insan gücünden çok yapay zekaya sahneyi devretmeyi planlıyor.
Depoda çalışan insanlar her gün milyonlarca kez öğeleri alır, sıralar ve paketlerler. Ancak Amazon, Sparrow’a robotların uzunca bir süredir mücadele ettiği şeyi “insanların yapabileceği kadar çeşitli nesneleri toplamanın yanı sıra bu nesneleri renk, şekil ve boyut gibi özelliklere göre tanımlama” yaptırmaya çalışıyor. Amazon’un uluslararası robotik ve teknolojiden sorumlu başkan yardımcısı Joseph Quinlivan, 10 Kasım tarihinde Sparrow’u sergileyen bir etkinlikte Sparrow için “teknoloji mücadelesi ve yapay zeka evriminde devrimsel bir adım” olarak tanımını yaptı.
Amazon’un Sparrow’u Ne işe Yarıyor?
Amazon son dönemlerde verimlilik adı altında çalışan işçilere birtakım dayatmalarla gündeme gelmişti. Amazon ve diğer şirketlerin depo çalışanları ağır iş yükü ve yaralanmalar nedeniyle kalıcı ve geçici kas-iskelet sisteminde problem yaşıyor. Şirket yaptığı açıklamada bu yaralanmaları azaltmak için özel olarak tasarlanmış güvenlik programları ve çalışma programları başlattı. Bununla beraber insanın çalışma kapasitesinin bir ölçüsü olduğunu bilen Amazon buna yönelik insan gücünün makul olanın ötesine itilmemesini sağlamak adına belirli bir depoda çalışanların toplam performansına dayalı beklentiler beklediğini açıkladı ve tam da bu tartışmalar sürerken şirket Sparrow’un bu güvenlik sürecinde bir sonraki adım olması gerektiğini söyledi. Robotik ve teknolojiden sorumlu başkan yardımcısı Joseph Quinlivan Sparrow için “özellikle paketleme alanında karşımıza çıkan tekrar eden zorlukların hepsini Sparrow ile aşmak mümkün gözüküyor” diye açıklamada bulundu. Sparrow eğer ki daha küçük ölçekli ürünleri de başarıyla paketleyebilirse (saat, vitamin, anahtarlık, küçük boyutlu araç-gereç, süs eşyası, vb.) robotik bölümü de dahil olmak üzere şirket genelinde maliyet azaltma konusunda Amazon’un gerçekten önünü açabilir. Bununla beraber son dönemde sipariş gecikmesi konusunda yapılan eleştiriler de belki çözüme bu sayede kavuşur. Şirket yaptığı açıklamada Sparrow’un kapasitesini anlatabilmek için Sparrow’un Amazon’un toplam envanterinin %65’ini temsil eden milyonlarca ürünü işleyebileceğini açıkladı. Amazon, robotu ilk olarak öğe paketlemeden önce her siparişte gruplandırmak için kullanmayı planlıyor. Şirketin robotik bölümünün sözcüsü yaptığı açıklamada eğer Sparrow planladıkları gibi başarılı olursa Amazon’un ilerde teknoloji için çok daha geniş planları olduğunu söyledi.  
Dünyaca ünlü bir araştırma şirketi olan Interact Analysis’de kıdemli bir analist olan Reuben Scriven, gelen siparişleri toplamak için bir robotik kol kullanma yeteneğinin depo otomasyonunda önemli bir atılımı temsil edeceğini söyledi. Açıklama devamında ise sipariş toplama sürecinin, depodaki işçilik maliyetlerinin kabaca yarısını oluşturduğunu da belirtti. Son yıllarda özellikle Corona virüs salgını boyunca artan online sipariş sonucunda pek çok lojistik operatörü, özellikle son iki yılda e-ticaret siparişlerinin hızla arttığını ve depoların yeterli işçi bulmakta zorlandığını belirtti. Buna çözüm olarak da oluşan bu işçi boşluğunu gidermek için birçok e-ticaret firması depolarına robotik kollar ekledi. Bu eklenin cihazlar tipik olarak mekanik kolların fabrika kolları gibi çalışmasına izin verecek şekilde kodlanmıştı. Ancak Amazon’un bu atılımı depolamada görevli işçilerin boşluğu gidermek dışında, işçileri işinden de edebilir gibi gözüküyor.
Sparrow İşten Çıkarmaların Önünü Mü Açacak
Joseph Quinlivan, yeni geliştirilen robotların Amazon depolarındaki insan işçilerinin yerini almasının beklenmediğini ancak robotları yönetmek ve robotlarla çalışmak için eğitim gerektiren daha fazla role yol açacağını söyledi. Yani Amazon yapacağı yeni depo işçisi alımlarında işçileri belirli bir eğitime tabi tutacak. Buna karşın şirket yetkilileri geçen yazımızda da yazdığımız Amazon işten çıkarmalar ile Sparrow’un zaman olarak paralel olmasını mali açıdan zaruri olarak değerlendiriyor. Amazon’un icra kurulu başkanı Andy Jassy, robotik araştırma işkolundaki işten çıkarmalar da dahil olmak üzere şirketin kurumsal personeli işten çıkarmaları içeren bir maliyet azaltma planı hazırladı. Şirket yetkileri ise daha sonra yaptığı açıklamada robotik grubunun son zamanlarda hangi projelerin kesileceği ve hangileriyle ilerleneceği ile ilgili önemli bir rol oynayacağını söylüyor.
Amazon robotik araştırmalarına 2012 yılında Kiva System’i satın alarak başladı. Bu yılın başlarında ise endüstriyel alanda robot mimarisi geliştiren ve yöneten Belçikalı bir yazılım tasarım şirketi olan Cloostermans- Huwaert NV’yi satın alarak bu alandaki gelişmeleri hızlandırdı. Amazon’un Sparrow’u üretirken tamamen hangi firmadan ve çalışanlardan yardım aldığı gizliliğini koruyor. Şirket bu konuda net bir açıklama yapmadı ancak Amazon kimliğini belirlemediği diğer birçok şirketten parçalar kullanarak geliştirdiği Sparrow, şirket diğer mali ve üretim projelerinde geri adım atsa bile ilerleyen bir proje gibi gözüküyor. Özellikle yapay zeka ve insan gücü kıyası sebebiyle işten çıkartma konularında çok fazla soru sorulmasına karşın Amazon Sparrow projesini tamamlayıp ilerletme konusunda kararlı. Robotik alana şirketin yaptığı yatırımlar hesaba katıldığı zaman bu durumun şaşırtıcı olmadığı gözüküyor. Joseph Quinlivan robotik kolun (Sparrow’un) şu an Teksas’taki bir depoda Noel süsleri gibi kırılgan parçaları nasıl taşıyabildiği de dahil olmak üzere birçok farklı zorlukla mücadele edebileceğine yönelik test edildiğini belirtti. Açıklamanın devamında ise işin en zor kısmının bu kısım olduğunu şu sözlerle belirtti “muhtemelen bu alandaki en zor süreçlerden birisi bu”.
Sparrow’un Geleceği
Robotik kol gelecek yıl müşteri siparişleri üzerinde çalışmaya başlayacak. Bununla beraber çalışma yalnızca Amerika’da sınırlı kalacak ve bir süre boyunca dünya üzerindeki depolarda eski usul çalışma prensiplerine devam edilecek. Amazon’un yaptığı çalışmalar gösteriyor ki son dönemde yaşanan tepkilere karşı Sparrow üzerine yapılan çalışmalar hem ilerliyor hem hızlanıyor. Şirket önümüzdeki yıllarda robotik kol sayısını arttıracak ve bunu dünya üzerindeki tüm depolarına adapte edeceğe benziyor.